Wady drewna

WADY DREWNA

Wady są zawsze elementem niepożądanym w elementach konstrukcyjnych. Występują we wszystkich gatunkach drzew. Powinniśmy zwracać na nie szczególną uwagę podczas budowy realizowanego przez nas obiektu. Mogą one znacząco zmienić właściwości jak i wytrzymałość materiału przeznaczonego do wbudowania. Wady mogą w późniejszym czasie spowodować uszkodzenia kłopotliwe do naprawy. Wady danego drewna określamy porównując je z wzorcem idealnego drewna, czyli takiego o kształcie walca, o równoległych włóknach, o równomiernym rozkładzie słojów oraz bez sęków. Wszelkie odchylenia od ideału traktujemy jako wadę. W konstruowaniu obiektów budowlanych z drewna istotną rolę odgrywają wady, które powodują że drewno nie spełnia warunków bezpieczeństwa i jakości. Wyróżniamy różne rodzaje wad drewna, które zostały opisane poniżej.

Sęki to najczęściej spotykana wada drewna. Naruszają one jednolitą strukturę drewna. Sęki zmniejszają wytrzymałość danego materiału na rozciąganie. Należy pamiętać o tym, aby szczególnie unikać sęków w miejscach połączeń elementów konstrukcyjnych obiektu. Istnieje parę sposobów klasyfikacji tej wady. Dzieli się je np. na otwarte i zamknięte; na zrośnięte, częściowo zrośnięte i wypadające. Wyróżnia się sęki: zdrowe (bez rozkładu drewna), nadpsute, zepsute, zabarwione, smolne (szczątki rozłożonego drewna pozlepiane żywicą) oraz tzw. tabaczne, które prowadzą do rozkładania się otaczającego je materiału. Niewątpliwie sęki zmniejszają wytrzymałość drewna. Stopień osłabienia materiału zależy od wielkości wady, jej położenia jak i rodzaju.

Krzywizna pnia w drewnie jest spowodowana nieodpowiednią pielęgnacją tego materiału podczas suszenia lub złym przetarciem. Wada ta może również występować w drzewie, powoduje ją uszkodzenie wierzchołków rosnących drzew oraz oddziaływanie wiatrów w jednym kierunku.

Pęknięcia są wadą często spotykaną w drewnie i drzewach. W drzewach występują pęknięcia mrozowe, są to szczeliny które zwężają się od zewnątrz w kierunku rdzenia. Pojawiają się także pęknięcia promieniowe rdzeniowe, okrężne łukowe oraz tzw. koliste pomiędzy słojami rocznymi. Pęknięcia te mają maja istotny wpływ na wytrzymałość danego materiału konstrukcyjnego. Różnice wilgotności oraz skurcze warstw drewna powodują wewnętrzne naprężenia, których wynikiem jest pojawienie się pęknięć w danym materiale. Niszczą one drewno od czoła oraz na jego powierzchni. Można to zaobserwować na przekrojach drewna.

Zbieżystość to zmieniony kształt pnia. Jest to zmniejszająca się średnica drewna okrągłego. Po przecieraniu drewna z tą wadą włókna nie są równoległe do osi elementu tzw. skręt włókien. Skutkiem tego jest obniżona wytrzymałość tarcicy. Innymi istotnymi wadami kształtu pnia są mimośrodowość rdzenia oraz podwójny rdzeń (zrośnięte ze sobą dwa pnie).

Ostatnią jednak równie istotną wadą drewna jest jego nienaturalne zabarwienie. Może ono być spowodowane wystąpieniem sinizny, która powoduje wzrost higroskopijności materiału. Zmianę zabarwienia drewna powoduję również zgnilizna – rozwój grzyba. Zgnilizna twarda to początkowe stadium rozwoju powodujące zmianę zabarwienia na różową. Zgnilizna miękka to dalszy rozwój grzyba, powoduje większe szkody. Porażone drewno ma mniejsza wytrzymałość i staje się miękkie. Materiał ten odkształca się o wiele bardziej niż materiał nieporażony grzybem.

Wady drewna mają znaczący wpływ na właściwości użytkowe tego materiału, dlatego też powinniśmy je znać i być świadomi zagrożenia, aby móc stawiać im czoło podczas realizacji drewnianych konstrukcji.