Krosno do tkania kilimów
Krosno do tkania kilimów
Spotykane w sklepach Cepelii czy na ludowych kiermaszach barwne kilimy, bieżniki i inne tego typu wyroby przyciągają uwagę osób, które chętnie widziałyby te ozdobne tkaniny we własnym domu. Nie zawsze oczywiście jest to możliwe, chociażby ze względu na ich wysokie ceny. Tymczasem można samodzielnie zbudować nadzwyczaj proste krosno, które umożliwi tkanie różnorodnych kilimów w domu. Na tkaninę nadają się najrozmaitsze odpady wełny, bawełny czy włóczek z tworzyw sztucznych, natomiast na osnowę zwykły szpagat lub sznurek, który bez trudu można nabyć w sklepach z artykułami gospodarstwa domowego.
Krosno przedstawione na rysunku składa się z ramy utworzonej przez dwie długie (po 1500 mm) listwy połączone poprzeczkami, których położenie można regulować przekładając w inne otwory śruby z nakrętkami łączące ramę w jedną całość. Poprzeczne listwy wyposażone są w drewniane „grzebienie” służące do przeciągnięcia między ich „zębami” szpagatu stanowiącego osnowę przyszłej tkaniny.
Ponieważ rama krosna jest dość duża, a listwy, z których-trzeba ją zrobić, mają niewielki przekrój, konieczne jest zastosowanie drewna o dużej wytrzymałości. Najlepsza byłaby dębina, ale nadają się też inne gatunku twardego drewna liściastego.
Zaczynamy od przygotowania listew podłużnych długości po 1500 mm. Powinny być one, podobnie jak pozostałe elementy krosna, dokładnie ostrugane i oszlifowane papierem ściernym.
Następnie listwy składamy razem, mocujemy je ściskami stolarskimi i wiercimy przelotowe otwory o średnicy 4 mm, według wymiarów przedstawionych na rysunku.
Poprzeczne listwy krosna składają się z dwóch elementów sklejonych razem. Korpus listwy poprzecznej, o przekroju 20×50, ma wyfrezowany rowek szerokości 7 mm i głębokości 10 mm, a więc sięgający do połowy grubości drewna. W rowek ten wklejony jest grzebień wycięty z listewki o przekroju 7×28 mm. Krawędź listewki nacięto piłą uzyskując poprzeczne szczeliny szerokości 1 mm, rozstawione co 5 mm. Głębokość szczelin wynosi około 10 mm. Są to właśnie wspomniane „zęby” służące do zamocowania osnowy tkaniny.
W celu usztywnienia konstrukcji krosna wykonujemy w listwach poprzecznych podcięcia głębokości 3 mm o takiej szerokości, aby podłużne listwy dały się w nie wcisnąć bez zbytniego luzu. Podcięcia te powinny być oddalone od końców listew o około 35 mm. Na rysunku widać, że otwory o średnicy 4 mm, przeznaczone do połączenia elementów krosna, znajdują się dokładnie w połowie szerokości podcięć wykonywanych dla listew podłużnych.
Na rysunku przedstawiono inny sposób wykonania poprzecznych listew z „grzebieniami”. Korpus listwy został sklejony z trzech cieńszych listewek tak, by pomiędzy górnymi listewkami (a) można było wkleić listwę (b). W ten sposób można sobie poradzić w przypadku, gdy nie marny dostępu do frezarki do drewna.
Wszystkie elementy krosna należy pomalować – najlepiej bezbarwnym lakierem nitro lub chemoutwardzalnym. Można też drewno pokryć politurą spirytusową po uprzednim zabejcowaniu jego powierzchni na dowolny kolor.
Dodatkowym, ale niezbędnym wyposażeniem krosna jest drewniany grzebyk-widelec przedstawiony na rysunku. Służy on do ubijania nitek wątku podczas tkania kilimu czy bieżnika.
Grzebyk zrobiony jest z kawałka twardego drewna, najlepiej dębowego. Zwróćmy uwagę na jakość wykończenia powierzchni drewna pomiędzy poszczególnymi zębami. Pożądana jest tu maksymalna gładkość, którą można osiągnąć poprzez szlifowanie drewna drobnoziarnistym papierem ściernym nałożonym na przykład na kawałek blaszki grubości 1 mm. Gotowy grzebyk należy również pomalować bezbarwnym lakierem.
