Ogrodowa altanka
Ogrodowa altanka
Ogródki działkowe są coraz popularniejsze i atrakcyjniejsze, szczególnie dla mieszkańców dużych miast, którzy wdychając na co dzień spaliny samochodowe często śnią po nocach o spokoju, ciszy i kwiecistej łące pełnej brzęczących pszczół. Nic więc dziwnego, że każdy, nawet najmniejszy skrawek wolnej, nie zagospodarowanej ziemi, zwłaszcza w dzielnicach peryferyjnych, zamienia się w ogródki działkowe, często tak zwane dzikie, czyli zakładane bez zezwolenia. W takich ogródkach nikt nie buduje altanek ani nie sadzi drzew owocowych, bo przecież nie wiadomo, jak długo można będzie je eksploatować.
Inaczej jest w przypadku ogródków działkowych przydzielonych przez gminy. Jeżeli są to typowe działki rekreacyjne, to ich właściciele inwestują znaczne kwoty i stawiają niewielkie domki, w których nie tylko można przenocować, ale także spędzić cały urlop.
Jeżeli natomiast są to ogródki działkowe typu uprawnego, to ich właściciele budują przeważnie drewniane budki spełniające rolę przechowalni narzędzi, zbiorów warzyw czy owoców albo też, po wyposażeniu ich w piwnicę, używane do przechowywania wszystkich zimowych zapasów, włącznie z przetworami.
Ostatnio pojawił się nowy rodzaj ogródków działkowych. Tereny przeznaczone w przyszłości pod inwestycje przemysłowe lub pod budownictwo mieszkaniowe są na pewien okres, co najmniej pięciu lat, przydzielane indywidualnym użytkownikom na ogródki warzywne. Warto wtedy we własnym ogródku zbudować ażurową altankę stanowiącą znakomity kącik do wypoczynku. Altanka taka może być obsadzona pnącymi ozdobnymi lub użytkowymi roślinami, co wprowadza przytulną atmosferę i mimo ażurowych ścian sprawia wrażenie pełnej izolacji od otoczenia.
Nadzwyczaj istotny jest niewielki całkowity koszt materiałów niezbędnych do budowy altanki, ponieważ wszystkie elementy można wykonać z tzw. króciaków, dostępnych po niewysokich cenach w podmiejskich składnicach drewna. Zakupione deski trzeba samodzielnie pociąć na elementy odpowiedniej wielkości i ostrugać. Ręczne struganie jest, niestety, bardziej żmudne, ale zwrócenie się o pomoc do odpowiedniego warsztatu stolarskiego zwiększyłoby koszty altanki co najmniej o połowę.
Z króciaków można też zrobić sześć pionowych słupków do konstrukcji nośnej. W proponowanej przez nas altance -przedstawionej na rysunku powyżej – zrobiono je z desek grubości 1 cala, z których zostały wycięte listwy odpowiedniej długości i szerokości 60 mm. Listwy te zostały złączone po dwie razem za pomocą kleju Epidian 53 i wzmocnione mosiężnymi wkrętami do drewna. W ten sposób powstały słupki o przekroju około 40×60 mm, co w zupełności wystarcza na konstrukcję nośną, bowiem altanka jest naprawdę bardzo lekka.
Cała konstrukcja budowli osadzona jest na sześciu betonowych słupkach ze stalowymi kątownikami. Zamiast nich altankę można postawić na sześciu kamieniach, kawałkach piano-betonu czy trylinkach. Istotne jest przede wszystkim skuteczne odizolowanie drewna od ziemi, aby nie mogło chłonąć wilgoci.
Pracę rozpoczynamy od sporządzenia dokładnych rysunków – jeżeli planujemy inny niż na rysunku kształt lub wielkość altanki. Następnie posługując się zwymiarowanymi rysunkami obliczamy niezbędną ilość materiałów. Podczas tej czynności musimy przewidzieć pewien naddatek wymiarów materiałów niezbędny ze względu na obróbkę, podczas której grubość, szerokość, a czasem nawet długość desek ulega zmniejszeniu.
Z odpowiednim wykazem materiałów udajemy się do punktu zbytu drewna. Zaopatrujemy się również w potrzebną ilość gwoździ (około 1,5 kg różnej wielkości) oraz wkręty do drewna, najlepiej mosiężne. Kupujemy ponadto rolkę papy – oczywiście wtedy, gdy przewidujemy wykonanie dachu pełnego, a nie ażurowego. W miejscu przewidzianym pod zabudowę, po pocięciu i ostruganiu materiału, układamy na ziemi (na równym, poziomym miejscu) dwa pionowe słupki stanowiące tylny i przedni narożnik (obojętne czy lewej, czy prawej ściany bocznej). Na słupkach kładziemy dolną listwę i drewno zbijamy gwoździami lub skręcamy wkrętami. Oczywiście pionowe słupki muszą leżeć w odległości równej głębokości altanki. Następnie słupki wyrównujemy, aby były do siebie równoległe, i mocujemy kolejne boczne listwy: jedną w odległości metra od dolnej listwy, a dwie na górze tak, by otrzymać równy szkielet kompletnej bocznej ściany.
Sposób połączenia narożnika z listwami przedstawia rysunek a i szczegół A z rysunku b, na którym widać, że słupek został złożony z dwóch desek.
Z kolei na gotowym szkielecie bocznej ściany układamy następne dwa słupki pionowe przeciwnej bocznej ściany. Na słupkach, tak jak poprzednio, układamy listwy i łączymy drugą ścianę. Postępując w ten sposób mamy gwarancję, że obie boczne ściany altanki będą identyczne, czego nie możemy być pewni podczas oddzielnego montażu każdej ze ścian. Pamiętajmy, że oba szkielety różnią się od siebie – jeden musi być lewy, drugi zaś prawy. Po wykonaniu obydwu ścian bocznych stawiamy je w pionie, równolegle do siebie, w odległości równej długości altany. Oczywiście będzie tu konieczna pomoc dwóch osób. Jeżeli nie mamy pomocników, wtedy w odpowiedniej odległości od siebie wkopujemy w ziemię dwie pomocnicze sztywne listwy i do nich lekko przybijamy obydwa szkielety. Teraz szkielety boczne łączymy i przybijamy do nich tylne listwy poprzeczne i dwie górne listwy przednie. Po tym zabiegu uzyskamy ażurową bryłę stanowiącą kształt przyszłej altanki.
Do górnych, przednich listew poprzecznych zamocujemy dwa dodatkowe słupki stanowiące obramowanie (ościeżnicę) otworu wejściowego. Słupki te połączymy następnie krótkimi listwami z pionowymi słupkami ścian bocznych w ten sposób, aby utworzył się narożnik (szczegół A), w którym jedna z poziomych listew zachodzi na drugą i jest zaokrąglona na dość duży promień.
Przed wykończeniem bocznych ścian altanki należy zrobić konstrukcję nośną dachu. Konstrukcja ta składa się z szeregu listew, z których część została osadzona w gniazdach wyciętych w poprzecznych, górnych listwach konstrukcji nośnej.
Najpierw wykonujemy gniazda. W tym celu w poprzecznych listwach górnych wyznaczamy kształt gniazd rozmieszczając je co 30-40 cm – dokładny odstęp zależny jest od liczby listew wyznaczających płaszczyznę dachu. Następnie piłą narzynamy pionowe krawędzie gniazd, a potem wycinamy ostateczny kształt ostrym płaskim dłutem. Głębokość gniazd powinna być równa połowie szerokości listew (szczegół E).
