Toczenie drewna

Toczenie drewna

Toczenie drewna polega na skrawaniu obrabianego materiału nożem tokarskim lub ręcznie przytrzymywanym dłutem (toczenie drewna); przy czym narzędzie skrawające jest wtedy prawie nieruchome, obraca się natomiast toczony materiał.

Przeznaczony do toczenia kawałek drewna musi być najpierw przygotowany do obróbki. Przygotowanie to polega na wyznaczeniu osi przyszłego wytoczonego przedmiotu, a co za tym idzie, dokładnych punktów osadzenia trójzębnego zabieraka i stożka konika, oraz na wstępnym nadaniu materiałowi kształtu zbliżonego do okrągłego.

Przygotowany materiał mocujemy na tokarni, uważając, by trójząb zabieraka został wciśnięty w czołową powierzchnię drewna nie płycej niż na 5-6 mm. To samo dotyczy stożka konika, pod który należy wykonać nawiercenie wiertłem krętym o średnicy około 4 mm, na głębokość 8 mm. Ponieważ jednak stożek konika wciśnięty w drewno stawia znaczy opór (co jest skutkiem tarcia stożka o drewno), więc w nawiercony otwór warto wcisnąć odrobinę jasnego, gęstego smaru, na przykład smaru STS lub podobnego, albo nawet paru kropli oliwy do maszyn. Otwór pod stożek konika trzeba smarować bardzo uważnie, aby smar nie zabrudził toczonego drewna i nie zniweczył w ten sposób całego trudu włożonego w obróbkę elementu.

Następna ważna sprawa to prawidłowe zamocowanie tzw. podpórki stanowiącej oparcie dla dłuta. Starajmy się, by krawędź podpórki znajdowała się jak najbliżej obrabianej powierzchni. Wysokość podpórki musi być taka, by jej górna krawędź znajdowała się dokładnie na wysokości osi drewna.

I jeszcze jedna istotna zależność: kąt skrawania drewna musi być tym większy, im twardsze drewno zamierzamy toczyć. A więc w przypadku lipy kąt będzie mały, natomiast dla dębiny duży, to znaczy zbliżony do 90°.

Toczenie nie jest trudne, pod warunkiem posiadania sprawnych, ostrych dłut tokarskich, dobrego materiału do toczenia i oczywiście pewnej wprawy. Zabierając się do toczenia należy koniecznie nakładać okulary ochronne, gdyż powstające w trakcie pracy odpryski drewna mogą być bardzo niebezpieczne dla oczu.