Łączenie desek okładzinowych na wpust i wypust
Łączenie desek okładzinowych na wpust i wypust jest również często spotykaną metodą.
Rysunek. Złącza desek wykładzinowych na wpust i własne pióro: a) złącze czołowe z uwypuklającym prostokątnym rowkiem, b) złącze czołowe z uwypuklającym trapezowym rowkiem, c) złącze na styk bez uwypuklenia, d) złącze na styk z uwypuklającym trójkątnym rowkiem
Wpusty i wypusty można projektować dowolnie, według własnego upodobania i możliwości wykonawczych (rysunki).
Rysunek. Inne rodzaje uwypuklających złączy na własne pióro: a) rozszerzone dno rowka, b) ścięcie trójkątnego rowka pod kątem 45°, c) płytki rowek trójkątny.
Rysunek. Różne przekroje desek wykładzinowych: a) łukowy profil wklęsły, b) łukowy profil wypukły, c) dwustronnie ścięty profil trójkątny (10°).
Frezowanie profilów jest trudniejsze niż w metodzie łączenia na obce pióro, ze względu na ich odmienność po obu bokach desek. Do tego celu potrzebne są odpowiednie frezy kształtowe. W skrajnych przypadkach, przy braku odpowiednich frezów, trzeba każdą boczną płaszczyznę deski obrabiać co najmniej dwukrotnie.
Złącza na wpust i wypust można stosować w okładzinach poziomych, zewnętrznych, jednakże z zachowaniem wpustu u dołu i wypustu u góry deski, aby nie dostawała się do nich woda.
Rysunek. Sposób poziomego układania desek łączonych na wpust i własne pióro: a) prawidłowy, woda spływa po wykładzinie, b) nieprawidłowy, woda przedostaje się do wpustu
Proces technologiczny wykładania okładzin z desek łączonych na wpust i wypust, tj. frezowanie, szlifowanie wzdłuż włókien, zaokrąglanie krawędzi papierem ściernym, wykończanie lakierem i przybijanie gwoździami nie różni się zasadniczo od wykładania okładzin łączonych na obce pióro.
Profilowane boczne płaszczyzny desek (wpusty i wypusty) przeznaczone na okładziny zewnętrzne zaleca się pokryć 1—2 warstwami lakieru więcej niż płaszczyzny czołowe. Jest to spowodowane tym, że w trakcie lakierowania znajdują się one w pozycji pionowej i trudniej na nie nanieść tę samą ilość lakieru co na płaszczyznę czołową będącą w pozycji poziomej.
Deski w trakcie montażu nigdy nie dobijamy bezpośrednio młotkiem, ale przez podkładkę. Deskę od strony wpustu można dobijać przez płaską podkładkę z listwy z twardego drewna, natomiast od strony wypustu przez podkładkę profilowaną (rysunek).
Rysunek. Profilowana podkładka przy dobijaniu desek w trakcie montażu.
Płaska podkładka w tym przypadku może spowodować uszkodzenie lub odłamanie wypustu.
Łączenie desek na nakładkę w okładzinach poziomych jest rzadziej spotykane, ponieważ nie daje się u-kryć przy montażu łbów gwoździ (rysunek).
Rysunek. Sposoby wykładania ścian zewnętrznych deskami poziomymi łączonymi na wręby: a) złącze wrębowe na styk (istnieje niebezpieczeństwo przenikania wody do szczeliny złącza), b) złącze wrębowe z uwypuklającym rowkiem jako rynienką do odpływu wody, c) złącze wrębowe ze skośnie frezowanymi deskami, d) dachówkowe układanie desek (na zakładkę).
Taka metoda łączenia może być stosowana jedynie na większych płaszczyznach, np. okładziny ścian zewnętrznych domków rekreacyjnych, szczyty i poddasza na większych wysokościach itp. O ile jednak możliwości produkcyjne nam na to zezwalają, nawet tutaj powinniśmy unikać odkrytych gwoździ.
Nawet pracochłonne przykręcanie desek ozdobnymi, mosiężnymi wkrętami nie wynagradza utraty widoku czystego drewna.
Deski okładzin na złączach narożnych przycina się ukośnie tak, aby nigdy nie było widać płaszczyzn z poprzecznie ciętymi włóknami. Do wykonywania ukośnych rzazów można przygotować przyrząd pomocniczy. Służyć on będzie do precyzyjnego, pod tym samym kątem przerzynania desek piłą ręczną lub tarczową. Do ręcznego, pod kątem, przerzynania desek służy skrzynka uciosowa, która musi być o 20 mm wyższa od szerokości deski. Warunkiem narożnego, ukośnego łączenia desek jest ich jednakowa szerokość (lub przynajmniej jednej warstwy).