Przygotowanie powierzchni drewnianej do lakierowania

Przygotowanie powierzchni drewnianej do lakierowania

Panel z drewna o charakterze dekoracyjnym nigdy nie może być pozostawiona bez wykończenia powierzchni. Drewno jest materiałem porowatym i podatnym na zanieczyszczenia. Dlatego należy powlec je warstwą lakieru, który będzie chronił powierzchnię oraz uwypukli rysunek słojów i kolor. Wydaje się, że malowanie jest czynnością prostą. W rzeczywistości wygląda to nieco inaczej, szczególnie wtedy, gdy marny powlekać drewno narażone na czynniki atmosferyczne. Sytuacja komplikuje się wtedy, kiedy w wyniku niewłaściwego wykończenia powierzchni powstają wady, które trudno jest usunąć. Np. czernienie drewna pod lakierem zdarza się bardzo często, natomiast bardzo rzadko można spotkać doświadczonego lakiernika, który mógłby w tej sytuacji coś poradzić. Takim sytuacjom należy zapobiegać.

Przygotowanie powierzchni do lakierowania.

Jak już wspomniano, jakość powłoki lakierowanej zależy przede wszystkim od sposobu obróbki drewna. O sposobie obróbki rozstrzyga miejsce eksponowania drewna — wewnątrz, czy na zewnątrz pomieszczeń.

Panel drewniany stosowany wewnątrz pomieszczeń musi być przed lakierowaniem przeszlifowany. Panele zewnętrzne przed lakierowaniem mogą być wykończane w inny sposób. Oto niektóre z nich.

Powierzchnie przerzynane. Domki letniskowe, szczyty i poddasza domków jednorodzinnych można wykładać nieobrobionymi deskami (tj. niestruganymi). Jest to sposób niezwykły, ale ponieważ nieobrabiana powierzchnia uwypukla drewno, jako materiał naturalny, w pewnych okolicznościach może dodawać uroku. Chropowatej powierzchni nie należy nigdy pokrywać lakierami olejnymi, syntetycznymi, epoksydowymi, czy też tiksotropijnymi.

Połysk, który dają lakiery, w tym przypadku dawałby efekt estetyczny zupełnie odwrotny do zamierzonego. Surowe deski można (natomiast pokryć warstwą pokostu, który na deski zewnętrzne nakłada się 3—4-krotnie.

Lakiery pigmentowe są wyrabiane w kilku kolorach, np. mahoniu, palisandru, pinii lub zieleni, oraz jako przezroczyste. Lakier przezroczysty nie jest jednak zalecany na powierzchnie narażone na działanie czynników atmosferycznych. W krótkim czasie drewno zacznie szarzeć a niekiedy czernieć, co jest wynikiem działania pleśni rozwijających się pod wpływem wzrastającej wilgotności. Przezroczyste lakiery stosuje się jedynie jako podkład lub uwypuklenie kolorystycznego odcienia drewna. Lakiery nie kryją rysunku drewna, a zmieniają jedynie jego barwę. Deski modrzewiowe, sosnowe lub świerkowe można tonować na wspomniane już odcienie wg własnych upodobań. Na przerzynanych powierzchniach drewna powstanie surowa struktura, która głównie w ciemniejszych odcieniach daje interesujący deseń na dużych płaszczyznach zewnętrznych.

Powierzchnie przerzynanych desek należy przed lakierowaniem lekko przeszlifować papierem ściernym o uziarnieniu 46 lub 60 w celu usunięcia włókien i drzazg, które z czasem mogłyby się odłamać i umożliwić wnikanie wilgoci.

Powierzchnie strugane są odpowiednie również jedynie dla wykładzin zewnętrznych. Drobne fale, które powstają od wirujących noży obrabiarki, dają po polakierowaniu „niespokojną” powierzchnię. Oprócz drobnych fal powstają zadziory przy struganiu w okolicach sęków i w miejscach o przeciwbieżnym przebiegu włókien. Można je usunąć jedynie szlifierką do drewna. Przykład prawidłowego i nieprawidłowego strugania względem przebiegu włókien przedstawiono na rysunku.

Rysunek. Struganie powierzchni deski: a) prawidłowe (z biegiem włókien), b) nieprawidłowe (przeciw przebiegowi włókien).

Na dużych płaszczyznach zewnętrznych te niedoskonałości nie przeszkadzają; wewnątrz niestety nie są ozdobą.

Szlifowane powierzchnie są idealne do jakiegokolwiek sposobu wykończenia, ale ich gładkość zależy od uziarnienia papieru ściernego i kierunku szlifowania. Prawidłowo wygładzona powierzchnia nie powinna w zasadzie być falista, natomiast musi być pozbawiona wydartych włókien w okolicach sęków (rysunek).

Rysunek. Falistość powierzchni powstała po struganiu przy różnych obrotach (długość fali 1 zależy od prędkości posuwu, liczby noży i obrotów głowicy strugarki: a) przy 3000 obr/min, b) przy 6000 obr/min.

Gładka, osiągalna tylko szlifowaniem, powierzchnia jest bardzo ważna zarówno przy lakierowaniu, jak i pokostowaniu.

Jednym uziarnieniem z reguły nie uzyska się wymaganej gładkości. Do zgrubnego szlifowania nadaje się papier o uziarnieniu 60, dla wykończającego o uziarnieniu 100.

Wykładziny z desek powinno się szlifować w następujący sposób. Do zgrubnego szlifowania należy użyć papieru o uziarnieniu 60 i pierwsze szlifowanie przeprowadzić prostopadle do włókien drzewnych. Drugie, papierem o tym samym uziarnieniu, wzdłuż włókien i dopiero trzecie szlifowanie wykonujemy papierem o uziarnieniu 100, również wzdłuż włókien (rysunek).

Rysunek. Szlifowanie desek panelowych: I,— pierwsze szlifowanie w poprzek włókien papierem ściernym o uziarnieniu 60, II — drugie szlifowanie wzdłuż włókien papierem ściernym o uziarnieniu 60, III — trzecie szlifowanie wzdłuż włókien papierem ściernym o uziarnieniu 100 (tzw. wygładzające)

Wykładziny z płyt okleinowych szlifuje się dwukrotnie, jedynie wzdłuż włókien, najpierw papierem o uziarnieniu 60 a potem 100. Pierwsze szlifowanie należy wykonywać ostrożnie, ponieważ, zwłaszcza przy szlifowaniu maszynowym, może dojść do zdarcia okleiny.

Podobne niebezpieczeństwo istnieje również wtedy, gdy okleinowane elementy będziemy szlifować po kilku dniach od klejenia. W wyniku wysychania wody z kleju dochodzi do odkształceń i na wypukłościach może dojść do przetarcia okleiny.

Szlifowanie ma na celu uzyskanie idealnie gładkiej i czystej powierzchni. Należy stale pamiętać o tym, że wszelkie zanieczyszczenia i plamy uwypuklają się przy lakierowaniu. Idealnego szlifowania wymagają powierzchnie wykończane lakierami na wysoki połysk. Powłoki te są bardzo czułe na wszelkie nierówności i zanieczyszczenia.