Beton – materiał i obróbka

Beton – materiał i obróbka

Beton stosuje się do wykonania fundamentów, płyt fundamentowych i stropowych oraz innych elementów budowlanych, którym stawiane są szczególne wymagania co do wytrzymałości bądź kształtowania. Beton produkuje się z cementu, wody i żwiru. Do betonu lekkiego można też użyć jako dodatku pumeksu lub glińca (keramzytu). Zależnie od pożądanej wytrzymałości betonu można go stosować z lub bez umieszczania w nim stali budowlanej. Użycie do betonu stali budowlanej nazywamy zbrojeniem, a beton zbrojony określa się mianem żelbetu. Beton można przygotować na placu budowy lub też sprowadzić go z betoniarni w postaci gotowej i wymieszanej masy betonowej. Mieszanie betonu na placu budowy jest celowe tylko przy jego mniejszych ilościach, o ile stawia mu się mniejsze wymagania co do jakości i wytrzymałości. Do produkcji nośnych elementów budowlanych, na przykład stropów, winno się używać betonu przywożonego z betoniarni, którego skład można lepiej sprawdzić.

W toku produkcji odlewa się próbki z betonu użytego do nośnych elementów budowlanych, które następnie po 28 godzinach bada się laboratoryjnie, czy mają dostateczną wytrzymałość. Przy odbiorze budynku przez przedstawiciela państwowego nadzoru budowlanego należy przedstawić atest z wynikami tej kontroli. Urabialność betonu zależy od zawartości cementu i wody: im więcej wody i cementu dodano do mieszaniny, tym bardziej jest ciekły. Fachowiec rozróżnia 5 konsystencji betonu odpowiadających różnej jego ciekłości. Beton o konsystencji wilgotnej (KW) jest w obróbce ubijalny i kruchy. Przy zagęszczaniu go za pomocą ubi-jaka jego powierzchnia staje się gładka, wilgotna, błyszcząca i szczelna. Beton o konsystencji plastycznej (KP) jest w obróbce bardziej spoisty i miękki. Można go łatwo zagęścić mieszając go listwą lub ubijając. Beton o konsystencji półciekłej (KPC) daje się łatwo zagęścić przez opukiwanie odeskowania lub poprzez wymieszanie listwą. Beton o tej konsystencji jest na ogół używany na placu budowy do wznoszenia konstrukcji metodą odlewania. Można zwiększyć ciekłość betonu poprzez dodanie domieszek uplastyczniających, tzw. plastyfikatorów. Ponadto jest jeszcze beton gęstoplastyczny (KGP) i ciekły (KC).

Konsystencje betonu
Symbol    Własności
KW    wilgotna
KGP    gęstoplastyczna
KP    plastyczna
KPC    półciekła
KC    ciekła

Pod względem wymagań co do produkcji i kontroli beton dzieli się na dwie grupy. Podział ten jednak ma niewielkie znaczenie dla majsterkowicza. Ważniejsze jest rozróżnienie klas wytrzymałości betonu. Oznaczenie klasy składa się z litery „B” i podanej wielkości wytrzymałości gwarantowanej, wyrażonej w MPa (megapaskalach). Obliczenie wytrzymałościowe nośnych elementów budowlanych pozwala ustalić, jaką klasę wytrzymałości musi mieć użyty beton. Z betoniarni powinno się sprowadzać beton o określonej klasie wytrzymałości.

Klasy wytrzymałości betonu
Klasa    Zastosowanie
B7,5    konstrukcje
B10    niezbrojone
B12,5
B15
B17,5
B20    konstrukcje
B25    niezbrojone
B30    i zbrojone
B35
B40
B50