Nasadka udarowa

Nasadka udarowa

Przystawka do wiertarki, umożliwiająca wiercenie otworów w murze ceglanym i betonowym szybsze i znacznie łatwiejsze od ręcznego ich wykuwania, jest wprawdzie tylko pośrednio związana z obróbką materiałów przeznaczonych dla majsterkowiczów, jednakże trudno o niej nie wspomnieć, biorąc pod uwagę: po pierwsze, urządzenie domowego warsztatu, a po drugie, zawieszanie na ścianach lub łączenie z nimi na wkręty i haki przeróżnych konstrukcji.

Do wiercenia otworów w betonie trzeba używać specjalnych wierteł z nakładkami z węglików spiekanych, czyli z tzw. widii. Końcówka takiego wiertła z nakładkami przedstawiona została na rysunku,

natomiast przekrój nasadki na rysunku.

Składa się ona z korpusu (1), wewnątrz którego tkwi zabierak (2) osadzony na osi (3) zakończonej gwintem (7) – takim samym jak oś wiertarki. Na gwint ten wkręca się uchwyt trójszczękowy mocujący wiertło po połączeniu nasadki z wiertarką. Na osi (3) osadzony jest wieniec zębaty (5), zaś w korpusie (1) taki sam wieniec (4). Uzębienie obydwóch wieńców znajduje się naprzeciw siebie tak, że dociśnięcie takich elementów powoduje stykanie się zębów. Mają one oczywiście odpowiednio dobrany kształt, by obydwa wieńce mogły się obracać względem siebie. Obracanie to odbywa się z wymuszeniem niewielkiego, drgającego ruchu poosiowego wieńca zamocowanego na osi (3), oczywiście razem z nią i z wiertłem, które, obracając się, uderza w beton z częstotliwością wielokrotnie większą, niż wynosi prędkość obrotowa wrzeciona wiertarki. Ruch powrotny zapewnia wieńcowi sprężyna (6).

Efektywność wiercenia zależy od jakości ostrzy wiertła, prędkości obrotowej wiertarki, siły nacisku na wiertarkę, a co za tym idzie – nacisku na wiertło, oraz od twardości wierconego elementu.

W praktyce nie mamy wpływu na pierwszy czynnik – stępionego wiertła widiowego sami nie naostrzymy. Natomiast prędkość obrotowa wiertarki zależy od średnicy wierconego otworu. Jeżeli używamy wiertła o średnicy do 8 mm (dane fabryczne), to można wiercić otwory na 2 biegu wiertarki. Większe średnice, 9 lub 10 mm, wierci się na 1 biegu. W praktyce nie radzimy jednak używać 2 biegu do wierteł o średnicy większej niż 6 mm, ponieważ wiertarka i nasadka bardzo grzeją się podczas pracy. A pamiętajmy, że zbytnie przegrzanie może skończyć się całkowitym zniszczeniem narzędzia.

Bardzo istotny czynnik to siła nacisku na wiertarkę. Powinniśmy zawsze starać się, by tę siłę zwiększyć, zmniejszając jednocześnie prędkość obrotową. Oczywiście nie zawsze to będzie możliwe. Jak np. silnie dociskać wiertarkę do muru stojąc na drabinie? Zbyt duży nacisk może najwyżej doprowadzić do przewrócenia drabiny. Trzeba więc tu wypośrodkować siłę nacisku. Do tego zaś potrzebna jest przede wszystkim praktyka.

I wreszcie ostatni czynnik wpływający na ostateczny efekt pracy. Dobrze, gdy wiercimy otwory w cegłach. Gorzej, gdy zabieramy się do betonowej ściany, w której często trafiają się bardzo twarde kamienie stosowane do wykonania zaprawy. Tragedią jest natomiast natrafienie na krzemień. W takiej sytuacji, którą poznamy po bezskutecznym, wielominutowym wierceniu otworu, albo zrezygnujemy i nowy otwór wywiercimy w sąsiedztwie, albo, co czasem jest konieczne, będziemy kontynuować wiercenie, używając na przemian cienkiego przebijaka do betonu (o średnicy równej średnicy wiertła) uderzanego ciężkim młotkiem (o masie co najmniej 1000 g) i wiertarki. Po dłuższym czasie przeważnie uda nam się rozkruszyć taki kamyk i otwór będzie gotowy. Czasem zaś wiertło ominie twardy kamień zniekształcając otwór.

Jeśli podczas wiercenia trafimy na pręt zbrojeniowy, co poznamy po zatrzymaniu się pogłębiania otworu i po drobnych opiłkach stalowych, które zbierają się na lekko namagnesowanym końcu wiertła, musimy zmienić wiertło widiowe na zwykłe stalowe wiertło o nieco mniejszej średnicy i ryzykując zniszczenie go (w razie gdyby pręt zbrojeniowy nie był usytuowany na wprost osi naszego otworu) przewiercić zbrojenie, a dopiero potem kontynuować wiercenie w betonie.

Wiercąc otwory o większej średnicy, np. 8 czy 10 mm, należy pamiętać, by wiertarki nigdy nie trzymać dwiema rękami za uchwyt pistoletowy, gdyż w razie zablokowania wiertła w otworze wiertarka gwałtownie szarpnie, co może nawet spowodować złamanie ręki. Najlepiej więc używać dodatkowego, bocznego uchwytu, mocowanego na przewężeniu przedniej części korpusu, i trzymać wiertarkę jedną ręką za rękojeść, a drugą za dodatkowy uchwyt.